Wat is het microbioom en de microbiota?

Een uitleg over het microbioom is soms verwarrend. Je leest namelijk verschillende woorden die op elkaar lijken. Maar de betekenis van die woorden verschilt. ‘Microbioom’ heeft bijvoorbeeld een andere betekenis dan ‘microbiota’. En ook ‘micro-organisme’ is iets anders. Wij leggen in dit artikel de verschillen aan je uit.

Wat zijn micro-organismen?

Overal op én in je lichaam leven miljoenen kleine, levende wezens. Deze levende wezens heten ‘micro-organismen’ en zijn te klein om te zien. Dat kan alleen met een hulpmiddel waarmee je kleine dingen vergroot ziet, zoals een microscoop.

Micro-organismen zijn onder andere bacteriën, schimmels, gisten en archaea. Ze leven in elk orgaan van je lichaam, zoals de mond, huid en darmen. Elk micro-organisme heeft een andere functie in jouw lichaam. Sommige zorgen ervoor dat je niet ziek wordt. En andere zorgen bijvoorbeeld dat je goed poept.

Een ander woord voor ‘micro-organisme’ is ‘microob’. De betekenis is hetzelfde.

Wat is een microbioom?

In elk orgaan van je lichaam leven veel micro-organismen. Alle micro-organismen in één orgaan samen zijn het ‘microbioom’ van dat orgaan. Je mond heeft andere micro-organismen dan je huid of darmen. Dus ook een ander microbioom. De micro-organismen in een orgaan zorgen er samen voor dat dit orgaan goed werkt.

Wat is de microbiota?

Een microbioom bestaat dus uit verschillende micro-organismen. Maar de ‘microbiota’ verwijst alleen naar de bacteriën van een microbioom. Schimmels en gisten zijn geen onderdeel van de microbiota.

Je darmmicrobiota bestaat uit alle bacteriën in je darmen. Elke soort darmbacterie heeft een eigen functie. Sommige soorten zijn nuttig en houden je gezond. Hierdoor kan je bijvoorbeeld makkelijk poepen. Of ze houden je afweersysteem sterk: die darmbacteriën beschermen je tegen ziektes.

De woorden ‘microflora’ en ‘darmflora’ hebben dezelfde betekenis als ‘microbiota’.

Lees ook: Darmgezondheid en jouw microbiota: Een prachtige relatie

Ongewenste darmbacteriën maken je ziek of zorgen voor vervelende klachten. Die laten je bijvoorbeeld moeilijker poepen, geven je dunne poep (diarree), pijn in je buik (opgeblazen gevoel) of je moet scheten laten (winderigheid). Maar ze geven ook klachten op andere plekken van je lichaam. Zoals puistjes op je gezicht (acne) of een ontstoken huid (eczeem). Je kunt je zelfs erg moe voelen als er ongewenste bacteriën in je darmen leven.

Lees ook: Symptomen van een verstoord darmmicrobioom: hoe het de gezondheid van de darmen beïnvloedt

Hoe wordt de microbiota gevormd?

Tijdens de geboorte kom je voor het eerst in contact met bacteriën. Die leven namelijk op de vagina en huid van je moeder. Vervolgens komen die op jouw huid. Bacteriën leven ook in borstvoeding. Die komen via je mond en slokdarm jouw lichaam binnen. Daarna leven ze in je darmen, komen ze in je anus en poep je (een deel van de) bacteriën uit.

Peuters likken aan veel objecten uit hun omgeving. Door te likken komen er nieuwe bacteriën in je lichaam. Zodra peuters vast voedsel (in plaats van borstvoeding) eten, krijgen ze nieuwe bacteriën binnen. Darmbacteriën groeien goed door bepaald voedsel, maar minder goed door ander voedsel.

Ook je genen beïnvloeden de darmmicrobiota. Je genen bepalen welke bacteriën blijven leven en welke bacteriën verdwijnen.

Genen, borstvoeding en voedsel bepalen welke bacteriën in je darmen blijven groeien. Je darmmicrobiota is tussen je tweede en derde levensjaar helemaal ontwikkeld. Gedurende je leven verandert de samenstelling van bacteriën geleidelijk. Bij de meeste ouderen leven er minder verschillende soorten bacteriën in de darmen.

Er bestaan 4000 soorten darmbacteriën. Daarvan heeft ieder mens er ongeveer 500. Die soorten verschillen voor elk lichaam. Maar ongeveer 40 soorten zijn voor iedereen hetzelfde.

Welke bacteriën leven er in mijn darmen?

De bacteriesoorten in je darmen beïnvloeden jouw gezondheid. Klachten kunnen ontstaan als een bepaalde bacteriesoort te veel aanwezig is, of juist ontbreekt. Wil je weten waardoor jouw klachten ontstaan, dan is het nodig te weten welke bacteriesoorten er allemaal in je darmen leven. Met die kennis kan je vervolgens gericht naar een oplossing zoeken. Onze microbioomtest geeft je informatie over alle bacteriën die in jouw darmen leven - dus niet alleen een paar nuttige of ongewenste soorten. Alleen op deze manier krijg je een volledig beeld van jouw darmgezondheid!

Bronnen:

1. Thursby, E., & Juge, N. (2017). Introduction to the human gut microbiota. The Biochemical journal, 474(11), 1823–1836. doi: https://doi.org/10.1042/BCJ20160510
2. Shkoporov, A. N., & Hill, C. (2019). Bacteriophages of the human gut: the “known unknown” of the microbiome. Cell host & microbe, 25(2), 195-209. doi: https://doi.org/10.1016/j.chom.2019.01.017